Kung ano man ang tinatamasa natin ngayon, iyon ay utang natin sa ating mga ninuno na nagalay ng kanilang buhay para makawala ang Pilipinas sa tanikala ng pagkakagapos mula sa mga dayuhan.
Balikan natin ang rebolusyong naganap noong 1896 sa pagitan ng mga Kastila at ng mga Pilipino sa pangunguna ng ating mga kilalang bayani ngayong tulad ni Apolinario Mabini, Juan Luna, Marcelo H. del Pilar at iba pa., kung saan ito ang nag – udyok at nagsilbing inspirasyonng mga sumunod na henerasyon ng mga Pilipino na makipaglaban para sa kalayaan ng lupang kanilang pinagmulan. Ayon kay Pio Valenzuela, malapit na kaibigan ni Jose Rizal, sinabi ng Rizal na dapat ay hindi nagpadaus – dalos ang mga katipunero na makidigma laban sa mga Kastila dahil sa kanilang kakulangan sa mga gamit pandigma at hini pa lubos ang tulong na ibinibigay ng mga Pilipinong may – kaya. Hindi rin siya sang – ayon sa biglaang pakikidigma ng mga Katipunero dahil nga hindi pa sila handa. Parang sila ay kumukuha ng isang mahabang pagsusulit na walang dalang papel at pansulat. Hindi nila alam ang mangyayari o ang magiging kinalabasan ng kanilang pakikidigma at wala silang kasiguraduhan kung mananalo nga sila o masasayang lang ang kanilang paghihirap at pagsasakripisyo para sa kalayaan ng bansanng iniirog. Pero bilib din naman ako sa katapangan at katatagan ng loob na kanilang ipinakita. Kaya bilang gantimpala, nanaig ang mga Pilipino laban sa mga Kastila.
Sa kabilang dako, sang – ayon ako sa biglaang pagkilos ng mga katipunan. Kung hindi sila agad kumilos para makipaglaban dahil nga lantad na ang kanilang kilusan, malaki ang posibilidad na sugpuin sila ng puwersang Kastila. Katulad ng nagyari noong Ikalawang digmaang pandaigdig kung saan nasakop ng bansang Hapon ang Pilipinas . Sa kabatiran ng mga Pilipino na lulusob ang mga Hapones sa Pilipinas, naghanda sila sa tulong ng puwersa ng Amerikano. Nagtagal ang kanilang paghahanda dahil wala silang tiyak na petsa kung kailan lulusob ang mga Hapones. Ang kinalabasan ay natalo ang puwersang Pilipino at Amerikano dahil sa hindi inaasahang maaagang paglusob ng mga Hapones. Kaya naging kawawa ang bansang Pilipinas sa ilalim ng pamamahala ng bansang Hapon.
Ito ang nais naming ipahiwatig hinggil sa maagang pagkilos ng mga Katipunero laban sa mga Kastila. Kung hindi nila ito ginawa, maaaring tumagal pa ang pamumuno ng bansang Espanya sa Pilipinas at maaari rin tayo ay nakagapos pa sa tanikala ng mga mananakop hanggang ngayon. . .
Balikan natin ang rebolusyong naganap noong 1896 sa pagitan ng mga Kastila at ng mga Pilipino sa pangunguna ng ating mga kilalang bayani ngayong tulad ni Apolinario Mabini, Juan Luna, Marcelo H. del Pilar at iba pa., kung saan ito ang nag – udyok at nagsilbing inspirasyonng mga sumunod na henerasyon ng mga Pilipino na makipaglaban para sa kalayaan ng lupang kanilang pinagmulan. Ayon kay Pio Valenzuela, malapit na kaibigan ni Jose Rizal, sinabi ng Rizal na dapat ay hindi nagpadaus – dalos ang mga katipunero na makidigma laban sa mga Kastila dahil sa kanilang kakulangan sa mga gamit pandigma at hini pa lubos ang tulong na ibinibigay ng mga Pilipinong may – kaya. Hindi rin siya sang – ayon sa biglaang pakikidigma ng mga Katipunero dahil nga hindi pa sila handa. Parang sila ay kumukuha ng isang mahabang pagsusulit na walang dalang papel at pansulat. Hindi nila alam ang mangyayari o ang magiging kinalabasan ng kanilang pakikidigma at wala silang kasiguraduhan kung mananalo nga sila o masasayang lang ang kanilang paghihirap at pagsasakripisyo para sa kalayaan ng bansanng iniirog. Pero bilib din naman ako sa katapangan at katatagan ng loob na kanilang ipinakita. Kaya bilang gantimpala, nanaig ang mga Pilipino laban sa mga Kastila.
Sa kabilang dako, sang – ayon ako sa biglaang pagkilos ng mga katipunan. Kung hindi sila agad kumilos para makipaglaban dahil nga lantad na ang kanilang kilusan, malaki ang posibilidad na sugpuin sila ng puwersang Kastila. Katulad ng nagyari noong Ikalawang digmaang pandaigdig kung saan nasakop ng bansang Hapon ang Pilipinas . Sa kabatiran ng mga Pilipino na lulusob ang mga Hapones sa Pilipinas, naghanda sila sa tulong ng puwersa ng Amerikano. Nagtagal ang kanilang paghahanda dahil wala silang tiyak na petsa kung kailan lulusob ang mga Hapones. Ang kinalabasan ay natalo ang puwersang Pilipino at Amerikano dahil sa hindi inaasahang maaagang paglusob ng mga Hapones. Kaya naging kawawa ang bansang Pilipinas sa ilalim ng pamamahala ng bansang Hapon.
Ito ang nais naming ipahiwatig hinggil sa maagang pagkilos ng mga Katipunero laban sa mga Kastila. Kung hindi nila ito ginawa, maaaring tumagal pa ang pamumuno ng bansang Espanya sa Pilipinas at maaari rin tayo ay nakagapos pa sa tanikala ng mga mananakop hanggang ngayon. . .
